Dự án hồ Đống Đa chưa xong đã bị biến thành quán bia “siêu to, khổng lồ”

Dự án cải tạo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và cảnh quan hồ Đống Đa có tổng vốn đầu tư hơn 88 tỷ đồng, khởi công từ giữa năm 2023 được kỳ vọng mang lại một không gian sinh hoạt xanh, sạch, an toàn giữa lòng đô thị đông đúc.

Những bờ kè sẽ được chỉnh trang, vỉa hè lát đá đồng bộ, hệ thống thoát nước và chiếu sáng được nâng cấp, đi kèm là cây xanh, ghế đá, đường dạo – tất cả hướng đến một đô thị nhân văn, nơi con người có thể sống chan hòa với thiên nhiên.

Nhưng giấc mơ ấy chưa kịp thành hình đã bị bóp méo. Khi mặt hồ mới được cải tạo một phần, bờ kè còn đang thi công, thì những chiếc bàn inox, ghế nhựa xanh đỏ đã nhanh chóng mọc lên.

Cảnh quan mát mẻ, thứ lẽ ra thuộc về cộng đồng lại đang bị cắt lát nhỏ, “chia phần” theo từng mét kinh doanh. Ban ngày là công trường, ban đêm thành phố ẩm thực không phép.

Không có sự trì trệ từ phía dự án. Nhưng chính sự sốt sắng tận dụng mọi khoảng trống còn dang dở đã tạo nên nghịch lý: dự án mang tầm cỡ lớn chưa kịp hoàn thiện đã bị sử dụng như một tài sản cá nhân. Điều đó cho thấy, đôi khi cái cần nâng cấp không phải là hạ tầng, mà là cách người ta cư xử với không gian chung.

Bên ngoài hàng rào , bảng cảnh báo dựng thẳng: “Khu vực đang thi công, không phận sự cấm vào”, nhưng bên trong, từng bàn nhậu đã được sắp sẵn hướng ra hồ.

Một bộ phận người dân vẫn thong dong tập thể dục, bước chân qua những đống cát đá chưa dọn, tránh né giàn giáo cao đến 3m như một phần “giao thông thường nhật”. Bất chấp nguy cơ mất an toàn, họ đã quen với việc “chia sẻ” không gian công cộng theo cách riêng – miễn sao tiện lợi và sinh lời.

“Thật tiếc, công trình chưa bàn giao đã bị dùng sai mục đích. Chỗ đẹp mà ai chả muốn nhảy vào bán buôn thì có khác gì chợ trời đâu. Rõ ràng là xây hồ đẹp để phục vụ cộng đồng, chứ không phải để ai nhanh tay thì hưởng trước.” anh Tuấn Anh, một cư dân sống tại phố Hoàng Cầu bày tỏ lo ngại.

Có thể lý giải đó là thói quen đô thị cũ: nơi nào không ai trông coi, nơi đó sẽ bị chiếm dụng. Nhưng nếu tư duy “mảnh đất trống là cơ hội buôn bán” không thay đổi, thì mọi dự án chỉnh trang, dù có đẹp đến đâu, cũng chỉ phần vỏ bị bào mòn dần bởi lòng tham nhỏ lẻ và sự dễ dãi trong việc buông lỏng quản lý.

Đống Đa sẽ có thêm một hồ đẹp – điều ấy không phải nghi ngờ. Nhưng cái đẹp bền vững nằm ở lớp gạch lát, ở cây đèn LED hay đường dạo quanh hồ, mà nằm trong cách người dân gìn giữ và đối xử với những điều đáng lẽ là của chung.

Một công trình dù thiết kế bao nhiêu tầng lớp ý nghĩa, nếu không nhận được sự đồng thuận trong cách sống, cũng dễ trở thành mặt nước phản chiếu chính sự lộn xộn của thói quen cũ. Và rồi, thay vì là niềm tự hào, nó chỉ còn là một khoảng trống đẹp dang dở bị tận dụng, bị khai thác, bị bào mòn ngay từ trước khi kịp hoàn thành.