Sau quá trình sáp nhập địa giới hành chính, bức tranh mức sinh giữa các tỉnh, thành phố trên cả nước đã có nhiều thay đổi đáng chú ý. Thống kê mới từ Cục Dân số (Bộ Y tế) cho thấy sự chênh lệch rõ rệt về số con trung bình của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ giữa các vùng miền.
Điện Biên dẫn đầu cả nước về mức sinh
Theo dữ liệu thống kê mới nhất, tỉnh Điện Biên hiện là địa phương có mức sinh cao nhất cả nước với trung bình 2,6 con/phụ nữ. Xếp sau Điện Biên là Tuyên Quang (sau khi sáp nhập từ Hà Giang và Tuyên Quang) với 2,55 con và Lào Cai (sáp nhập từ Lào Cai và Yên Bái) với 2,5 con/phụ nữ.
Trước khi thực hiện sáp nhập, các tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc vốn đã có mức sinh cao. Chẳng hạn, năm 2024, Hà Giang từng đứng đầu về tỷ lệ sinh với 2,69 con/phụ nữ, trong khi Tuyên Quang đạt 2,19 con và Yên Bái 2,47 con. Việc sáp nhập các tỉnh có mức sinh cao càng củng cố vị trí dẫn đầu của các địa phương này trong bảng xếp hạng toàn quốc.
Bên cạnh đó, nhiều tỉnh khác cũng duy trì mức sinh trên 2,3 con, chủ yếu tập trung tại khu vực phía Bắc và Bắc Trung Bộ như Sơn La, Lai Châu, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Hà Tĩnh và Thanh Hóa.
Tính chung, có đến 21 trong số 34 đơn vị hành chính mới sau sáp nhập đạt mức sinh trên 2,1 con/phụ nữ. Trong số này, có 17 địa phương có mức sinh vượt 2,2 và 10 tỉnh đạt trên 2,3 con. Điều này cho thấy mức sinh tại nhiều vùng nông thôn và miền núi vẫn duy trì ở mức khá cao so với trung bình cả nước.
TPHCM vẫn là địa phương có mức sinh thấp nhất
Ngược lại, nhóm các tỉnh, thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam lại đang đối mặt với tình trạng mức sinh thấp đáng báo động. Dẫn đầu danh sách là TPHCM (sáp nhập từ TPHCM, Bình Dương và Vũng Tàu), nơi mức sinh trung bình chỉ đạt 1,43 con/phụ nữ.
Tây Ninh (sáp nhập từ Long An và Tây Ninh) có mức sinh là 1,52 con, trong khi Cần Thơ (sáp nhập từ Sóc Trăng, Hậu Giang và Cần Thơ) đạt mức 1,55 con/phụ nữ.
Tại khu vực phía Bắc, Hà Nội là địa phương duy nhất có mức sinh dưới 2 con, đạt 1,86 con/phụ nữ – giảm nhẹ so với mức 1,88 của năm trước. Đây là mức thấp kỷ lục của Thủ đô kể từ khi có thống kê.
Sự sụt giảm mức sinh tại các đô thị lớn phản ánh tác động của quá trình đô thị hóa, áp lực cuộc sống hiện đại và những thay đổi trong nhận thức của giới trẻ về việc lập gia đình, sinh con.
Mức sinh của cả nước tiếp tục xu hướng giảm
Cục Thống kê quốc gia ghi nhận, mức sinh trung bình của cả nước trong năm 2024 là 1,91 con/phụ nữ. Con số này tiếp tục giảm so với năm 2023 (1,96 con), cho thấy xu hướng mức sinh thấp đang lan rộng.
Trước thực trạng đó, nhiều tỉnh, thành đã bắt đầu triển khai các chính sách nhằm khuyến khích sinh con. TPHCM là một trong những địa phương đi đầu với chương trình hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ hai con trước tuổi 35. Mỗi trường hợp đủ điều kiện sẽ được hỗ trợ một lần với mức 3 triệu đồng.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo hoặc diện bảo trợ xã hội, cư trú tại xã đảo cũng được hỗ trợ gói tầm soát trước và sau sinh với tổng giá trị 2 triệu đồng. Gói hỗ trợ này bao gồm 600.000 đồng cho tầm soát trước sinh, 400.000 đồng cho tầm soát sơ sinh và khoản 1 triệu đồng tiền mặt.
Bài toán dân số và sự cân bằng vùng miền
Mức sinh không đồng đều giữa các địa phương đặt ra bài toán khó cho công tác hoạch định chính sách dân số trong thời gian tới. Trong khi một số tỉnh miền núi, nông thôn vẫn duy trì mức sinh cao thì các đô thị lớn lại đối mặt với nguy cơ già hóa dân số do mức sinh quá thấp.
Để đảm bảo sự phát triển bền vững, các chuyên gia khuyến nghị cần có những chính sách linh hoạt, phù hợp với đặc thù từng địa phương. Bên cạnh hỗ trợ tài chính, cần tập trung vào nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, giáo dục và truyền thông về lợi ích của việc sinh đủ hai con.
Nguồn: https://www.webtretho.com/f/doc-bao-gium-ban/sau-sap-nhap-nhung-tinh-thanh-co-muc-sinh-cao-nhat-va-thap-nhat-hien-nay